‘Zij was mijn liefste vriendinnetje in de oorlogsjaren’

Wij waren op bezoek bij Jan Drijfhout die tijdens de oorlog in de Geulstraat woonde met zijn familie. Als klein kind was zijn buurmeisje Eefje zijn beste vriendinnetje. Een paar jaar geleden heeft mijnheer Drijfhout een foto van Eefje gekregen, die in 1943 was genomen door Annemie Wolff. Die foto staat bij mijnheer Drijfhout ingelijst in zijn woonkamer.

Wie is het meisje op de foto?
“Dat is Eefje Herbst, of eigenlijk: Eva Amalia Herbst. Zij was mijn liefste vriendinnetje in de oorlogsjaren. Eefje woonde met haar ouders aan de overkant van ons huis. Ik speelde veel bij haar en zij bij mij. En als we allebei in ons eigen huis waren, dan keken we door het raam naar buiten en zwaaiden naar elkaar. Eefje droeg altijd haar kettinkje met een ankertje eraan. Ze had hele lieve ouders, onze ouders konden goed met elkaar opschieten.”

Wat is er gebeurd met Eefje?
“Op een dag hoorde mijn vader het gerucht dat de Duitsers een razzia zouden gaan houden in onze buurt. Eefje en haar ouders waren Joods. Mijn vader vond onderduikadressen voor hen: voor vader en moeder in Friesland en voor Eefje op de Veluwe. Eefjes ouders wilden erover nadenken. Uiteindelijk wilden ze toch niet. Liever wilden ze samen blijven, zeiden ze tegen mijn vader. Ze verwachtten dat ze zouden moeten werken in het concentratiekamp en daarna weer terug zouden komen. Op een zondagochtend moest ik afscheid nemen van Eefje. Alle vier stonden wij in de erker, mijn vader, moeder, zus en ik. We huilden en zwaaiden. Moeder wilde Eefje nog een nieuwe kruik meegeven, want ze had die van haar laten vallen. Maar dat werd door de soldaten verboden. Toen ging Eefje met haar ouders de hoek om en waren ze weg.

Mijn ouders en ik liepen weer ons huis in. We hoorden daar een raar geluid. Wat was dat? Er bleken twee muizen te spelen in een grote Keulse pot met melkpoeder. We schoten in de lach. Dat voelde zo naar: mijn eigen lach, terwijl ik net huilend afscheid had genomen van Eefje. Ik schaamde me enorm.”

Heeft u nog iets gehoord van Eefje en haar familie?
“Tien dagen later kregen we een briefkaart van de familie Herbst. Daar stond op, ‘We maken het redelijk goed. We zijn onderweg naar Auschwitz.’ Dat gaf ons weer een beetje hoop. Mijn moeder zei: ‘Je moet een doosje met speelgoed sturen aan Eefje.’ Mijn lievelingsspeelgoed heb ik toen in een doos gestopt en opgestuurd naar Auschwitz. Maar Eefje was toen al dood.”

Benieuwd geworden naar de foto’s van Annemie Wolff? Kijk op de website: http://stichtingwolff.nl/