‘Iedereen was als het ware een ouder, een begeleider, een leraar’
Kayra, Chahid, Imrane, Abel en Ahmed vertellen het verhaal van Irving Gill
Amsterdam-Noord
Irving Gill (84 jaar) wordt door enkele leerlingen van het Metropolis Lyceum in Amsterdam-Noord geïnterviewd. Kayra, Chahid, Imrane, Abel en Ahmed leggen zij zijn verhaal vast.
Hoe zag uw jeugd eruit in Paramaribo?
‘Mijn eerste bewuste herinneringen stammen van rond mijn vierde jaar. Ik begon me toen pas echt bewust te worden van mijn omgeving: mijn broer, mijn zusje, de buren, de geur van de straat, de geluiden van spelende kinderen. Wat me bijblijft is hoe betrokken iedereen was bij je opvoeding. Als je als kind iets deed dat niet mocht, werd je daar op aangesproken – niet alleen door je ouders, maar ook door de buren. Iedereen was als het ware een ouder, een begeleider, een leraar.
De discipline die we kregen was soms streng, maar altijd bedoeld om ons iets te leren. Mijn vader was een harde werker en ook streng als opvoeder. Als ik mijn taak niet uitvoerde, kreeg ik geen koekje. Dat lijkt klein, maar voor een kind is het een levensles. Je leert verantwoordelijkheid, en je leert dat acties gevolgen hebben. Die lessen draag ik tot op de dag van vandaag met me mee.
Ik ben geboren in Paramaribo, Suriname. Nu zit ik hier als een man van bijna 84 jaar. Hoe komt het dat ik hier nog ben? Dat is een vraag die velen mij stellen. Het antwoord is misschien eenvoudiger dan je denkt: medemenselijkheid. Het zit in hoe je leeft met anderen. Ik heb altijd gezegd dat er geen wezenlijk verschil is tussen mensen. Ja, we verschillen in kleur, cultuur of geloof, maar uiteindelijk zijn we allemaal hetzelfde. Die gedachte heeft me door het leven gedragen, in goede en slechte tijden.’
Wat leerde u over ongelijkheid?
‘In mijn jeugd wist ik niet wat ‘rijk’ of ‘arm’ betekende. We waren allemaal hetzelfde, tenminste, zo voelde het. Sommige mensen woonden in een groter huis, maar dat maakte niemand beter of slechter. Pas op mijn 26e, toen ik in Nederland kwam, begon ik het verschil te zien. Hier spraken mensen over rijkdom, bezit, status. Dat had ik nooit zo geleerd.
Ook het idee van taakverdeling tussen man en vrouw leerde ik pas in Nederland. In Suriname ging dat vanzelf. Mijn vader werkte buitenshuis, mijn moeder zorgde voor het gezin. Daar werd niet over gepraat, het was gewoon zo. In Nederland merkte ik dat hierover discussies gevoerd werden, dat er een maatschappelijk debat was over rollen en gelijkheid. Dat zette me aan het denken: hoe vanzelfsprekend is wat je als kind meekrijgt?
Mijn vader had tien vingers en tien ambachten, zoals we dat zeiden. Hij kon alles: timmeren, repareren, bouwen. Hij werkte hard om het gezin draaiende te houden. Mijn moeder, even belangrijk, zorgde voor ons thuis. Samen vormden ze een sterk geheel. En zonder dat ik het wist, leerde ik daar wat het betekent om samen verantwoordelijkheid te dragen.’
Waarom kwam u naar Nederland?
Mijn sprong naar Nederland was geen toeval. Suriname was een Nederlandse kolonie, en alles wat ik leerde op school ging over Nederland. We lazen Nederlandse boeken, leerden de Nederlandse geschiedenis – soms beter dan onze eigen Surinaamse geschiedenis. Op foto’s zag ik huizen met rode dakpannen, brede straten, auto’s. Het zag eruit als een wereld van mogelijkheden. In Suriname zag ik die mogelijkheden niet. Dus besloot ik te gaan. Ik wilde ook iets opbouwen, groeien, vooruitkomen. Hoewel ik me voorbereidde op de reis, wist ik niet wat het echt betekende om ergens ‘nieuw’ te zijn. Je merkt ineens dat je anders bent. Je huid, je accent, je gewoontes. Maar ook daar hielp medemenselijkheid mij weer verder: door begrip te tonen, maar ook door begrip te vragen. Mijn verhaal is misschien persoonlijk, maar het draagt universele thema’s in zich: wie zijn we, waar komen we vandaan, en hoe gaan we met elkaar om? De antwoorden liggen niet in diploma’s of rijkdom, maar in hoe we met anderen omgaan. Ik ben oud geworden, ja, maar niet verbitterd. Want ik heb gezien dat vriendelijkheid sterker is dan onbegrip, en dat een open hart meer deuren opent dan welk paspoort dan ook.’
