‘Toen we hier kwamen, waren we bezienswaardigheden’

Nouri, Luna Fay, Liz en Thom van basisschool Strijp Dorp in Eindhoven gaan op bezoek bij Winston Gibbes. De kinderen zijn duidelijk zenuwachtig, maar ze worden gastvrij onthaald met chocomel en wat lekkers. Meneer Gibbes is in 1951 geboren op Curaçao en groeide er ook op. Vroeger waren ze met zijn achten thuis, zes broers en twee zussen. Ze wonen nu allemaal in Nederland, op één broer na.

In welk dorp woonde u vroeger?
‘Ik woonde vlakbij de hoofdstad en onze wijk heet Steenrijk. Wij woonden bovenop een heuvel. Vlakbij de zee is een wijk en die heet Nieuw Nederland. Er zijn ook heel veel straten met plaatsnamen uit Nederland, zoals de Arnhemstraat, Wageningenstraat en het Wageningenplein.

Ik ging naar school, voetbalde en begeleidde toeristen, zodat ik andere talen kon spreken. Op Curaçao hoorde je de hele dag Engels en Spaans. Nederlands spraken we alleen op school, je kreeg zelfs straf als je in de pauze geen Nederlands praatte. Ik heb verschillende bijbaantjes gehad. Ik werkte bijvoorbeeld ook als telegrafist op zee. Ieder schip moest een telegrafist aan boord hebben om contact te houden met andere schepen en met de mensen aan land.’

Waarom bent u naar Nederland gekomen?
‘Ik kwam in 1973 hier om te studeren. Op Curaçao zijn wel basisscholen en middelbare scholen, maar als je verder wil studeren moet je naar Nederland of Amerika. Ik ben niet naar Amerika gegaan omdat daar alleen Engels wordt gepraat. Ik heb voor Nederland gekozen omdat me werd verteld dat je later meer met een Nederlands diploma zou kunnen. En omdat in die tijd het WK voetbal in Duitsland was en dat is dichterbij Nederland.’

Waar ging u werken?
‘Bij Philips. Vroeger kon je bij Philips, DAF of bij de gemeente Eindhoven werken. Waar jullie op school zitten, dat noemen ze Drents Dorp. Philips trok veel werkmensen van boven de rivieren aan, vooral uit Drenthe, en later ook veel Spaanse mensen.

Ik had ook een winkel met mijn vrouw. De winkel heette Toeters en bellen, en weet je waarom? Omdat we van alles verkochten. Alles wat je je maar kan voorstellen op feestgebied verkochten wij, voor carnaval zoals schmink, maar ook van alles voor Sinterklaas.’

Wat vindt u van Nederland?
‘Als ik eerlijk mag zijn vind ik Nederland net zoals ik mezelf vind: mensen zijn vriendelijk in de omgang en soms zijn ze ook boos. As iemand boos is, wil dat niet meteen zeggen dat hij slecht is. Ik had een collega die tijdens het werk altijd vrolijk vroeg: ‘Hee, hoe is het?’ Maar als ik ’s morgens aankwam, dan groette hij helemaal niet. Dat vond ik eerst raar. Maar mijn collega had gewoon een ochtendhumeur. Je moet mensen leren kennen.’

Wat is het verschil tussen Nederland en Curaçao?
‘Curaçao is heel klein: je kunt het vergelijken met de provincie Utrecht. Bijna iedereen kende elkaar daar. Hier spreekt iedereen elkaar met de voornaam aan, maar op Curaçao en op Aruba met de achternaam.

Het onderwijs op Curaçao was helemaal op Nederland gericht. We leerden de hoofdstad en de topografie van Nederland. Toen we in Nederland kwamen, bleek dat de mensen hier helemaal niets van Nederland wisten! Wij hadden een Nederlands paspoort en gingen daarmee op reis. Ooit bij de grenscontrole van België vroegen ze naar ons paspoort. Ze keken erin, maar gaven aan dat het niet goed was. Ze wisten niet dat er ook niet-witte Nederlanders waren.

Toen we hier kwamen, waren we bezienswaardigheden. Mensen kwamen ons dan vragen stellen, dat zou tegenwoordig niet meer kunnen. Jullie zijn eigenlijk rijk vergeleken ons, jullie zitten in de klas met verschillende nationaliteiten en leren met elkaar om te gaan. Voor ons leken de Nederlanders ook allemaal op elkaar. Bij ons op school kwamen bijna alle docenten uit Nederland. Als de docenten iets aan ons vroegen, dan bleven wij gewoon zitten. Ze moesten ‘alsjeblieft’ zeggen, want de slavernij was al lang voorbij.’