‘Gedroogde appeltjes aan de waslijn, dát waren onze snoepjes’

Dee, Emre en Liselot van basisschool De Trinoom in Eindhoven wonen in de buurt van de woning aan de Emmasingel waar Jan vlak voor de oorlog werd geboren. Het beeld van Jans babybroertje in een wiegje voor het raam tijdens het Sinterklaasbombardement blijft hen na het interview op de fiets terug naar school bij. Erg indrukwekkend en niet voor te stellen.

Was u bang voor de Duitsers?
‘Ik was zo klein toen de oorlog begon, een jaar of één pas, dat ik niet wist wat er aan de hand was. Ik woonde in wat nu de binnenstad van Eindhoven is en elke zondag kwam de harmonie voorbij gelopen. Ik merkte dat dat op een gegeven moment niet meer gebeurde, en ik miste dat. Dit was voor mij een teken dat er iets aan de hand was. Toen ik wat ouder was, merkte ik wel dat mijn ouders bang waren. Ik was zelf te klein om te begrijpen wat er precies aan de hand was. Later, toen we verhuisden naar een woning aan de rand van de stad, woonde ik bij een bos. Ik speelde daar vaak met kinderen uit de buurt. In het bos vond ik het erg spannend. Ik dacht dat er beren zaten. Ik was daar wel bang voor, dat die beren me zouden pakken. Maar bang voor de Duitsers was ik niet… raar hè.’

Heeft u herinneringen aan de Duitse soldaten?
‘We hadden een tuinhuisje achter in de tuin. Op een dag kwamen er Duitse soldaten aan de deur. Ze vroegen of ze binnen mochten komen en of we wat te eten hadden. Mijn ouders hebben hen toen in dat tuinhuisje wat te eten gegeven. Ik heb toen zelfs nog even bij ze gezeten, een boterham meegegeten en met ze gekletst. Achteraf besef ik pas dat zij ook gewoon hun plicht deden.’

Hoe was het leven in de oorlog?
‘Het leven was een beetje anders dan nu. De normale dingen die je voor de oorlog had, waren er ineens niet meer.  Als je een snoepje wilde, was dat er niet. Mijn moeder kocht appeltjes, schilde die en sneed ze in plakjes. Dat hing ze aan een draad op in de zon om te drogen. Er kwamen allemaal vliegen op af. Mijn moeder deed ze gedroogd in een trommeltje en daar mochten wij dan af en toe een ‘snoepje’ uit pakken. Je moest ze dan wel heel goed afwassen, want het was heel smerig met al die vliegen die erop hadden gezeten.’

Wat herinnert u zich van het Sinterklaasbombardement?
‘Er werd gebombardeerd op de Philipsfabrieken vlak bij ons huis. De hele binnenstad stond in brand. Op een gegeven moment moesten we van huis vluchten. Ik herinner me dat ik tussen mijn ouders in liep, mijn moeder een grote tas bij zich had en mijn vader mijn broertje op de arm had. We renden weg van huis. Op een gegeven moment beseften mijn ouders dat ze het jongste kind waren vergeten! Mijn vader rende vlug terug naar huis, dat al beschadigd was. Het huizenblok stond al brand. Hij kon nog net op tijd mijn broertje uit zijn wiegje pakken. Dat wiegje stond onder het raam en er lagl glas in. Mijn vader besefte wel dat ze erg veel geluk hadden. Mijn broertje mankeerde niets!’