‘’Dat is nou oorlog… dat mensen elkaar verraden’’


Oguzhan, Hiba, Zena vertellen het verhaal van Harry Sablerolle 6 jaar toen de oorlog begon
Meeuwenlaan 57-IIAmsterdam-Noord

Als Harry Sablerolle praat over het bombardement in de Ritakerk in 1943, staren zijn ogen in de verte. Hij is weer even terug in de kerk, hoort het fluiten van de bom, het trillen van de glas-in-loodramen. Hij klimt over de puinhopen in de kerk, wordt omvergelopen door een hysterische vrouw en naar buiten getild door een meneer. Doodstil is het in de woonkamer. Oguzhan, Hiba en Zena van de IJpleinschool uit Amsterdam-Noord houden hun adem in. En plots is Harry weer in zijn woning in Diemen met zicht op het Amsterdam-Rijnkanaal. Hij kijkt de kinderen aan en zegt: “Oorlog is verschrikkelijk”.

Heeft u ook spannende dingen meegemaakt?
“Vlakbij waar ik woonde, stond een fabriek met een hek er omheen. Wij hadden een gat in het hek gemaakt om op het terrein te kunnen komen want er lagen blokjes geteerd hout. Dat brandt heel goed. In de winter waren er weinig kolen, en met zulke blokjes kon je toch de kachel warm maken. Ik stal die blokjes geteerd hout dus en deed ze snel in een zak. Mijn broer stond intussen op de uitkijk. Plotseling  zei hij: “Harry, daar komt een man aan met een herdershond”. Die man liep rechtdoor en ik sloop heel zachtjes naar een stapel treinwielen. Ik kon zien waar hij liep, maar hij zag mij niet. En de hond rook mij gelukkig ook niet. Toen hij weg was, rende ik gauw met de zak hout naar het gat in het hek en kon ik ontsnappen. Dat was spannend.”

Wat vindt u van de Tweede Wereldoorlog?
“Die vond ik verschrikkelijk. Mijn oom had verkering met een meisje. Hij was ondergedoken om niet te hoeven werken in Duitsland. Toen hij de verkering met het meisje uitmaakte, verraadde zij hem en werd hij opgepakt. Hij moest gaan werken in Keulen, een stad in Duitsland die zwaar werd gebombardeerd. Mijn oom heeft het niet overleefd. Dat is nou oorlog… dat mensen elkaar gaan verraden.”

Hoe was de hongerwinter voor u?
“Je had altijd honger in de oorlog. Mijn ouders hadden een Brabantse onderduiker in huis. Die ving ’s avonds honden en katten. De katten brachten we de volgende dag naar mijn oom, die een slagerij had drie huizen verderop op de Meeuwenlaan. Hij slachtte en vilde de katten boven op zolder. Als je daar nu naar de zolder zou gaan, zou je nog de bloedvlekken zien. Mijn vader dankt zijn leven aan dat kattenvlees. Tijdens de Hongerwinter was hij zo zwak, dat de dokter zei dat ie dood zou gaan als hij niet snel eten zou krijgen.”

Waar was u tijdens de bevrijding?
“Eind 1944 ben ik op de slee door onze Brabantse onderduiker naar Lutjebroek gebracht, in het noorden van Noord-Holland. Het was een hele strenge winter en alles stond onder water. Omdat het vroor, was het een grote ijsvlakte. Daar zag ik aan het einde van de oorlog een Canadese legerwagen die over de dijk reed. Zo maakte ik de bevrijding mee. Maar de volgende dag zag ik iets ergs: een paard en wagen met daarop twee vrouwen. Die werden kaalgeknipt en kregen een pot verf over hun hoofd. Ze hadden namelijk verkering met een Duitse soldaat. Na de bevrijding werden die meisjes opgepakt en door de bevolking kaalgeschoren. Terwijl ze alleen maar verliefd waren geweest. Dat is nou oorlog… het maakt alles wreed. Oorlog is gemeen. Zorg ervoor dat er nooit oorlog komt.”

Contact


Heb je een vraag aan ons? Wilt u meedoen als verteller, als basisschool, of een bijdrage leveren door een interview te begeleiden? Neem contact op, we helpen graag verder.

Christine: +31 6 816 834 18

NL41 TRIO 0254 753892