‘Als je Papiaments sprak, kreeg je straf en werd je de klas uit gestuurd’

Helen Wijngaarde ontvangt Lina, Mariot, Bruno en Jannat van de Rivierenschool in Amsterdam-Zuid in haar eigen woning. Het is echt een huis vol herinneringen, met overal foto’s en allerlei beeldjes. Mevrouw Wijngaarde is geboren op Curaçao, verhuisde later naar Suriname en kwam uiteindelijk naar Nederland.

Hoe was het om op te groeien op Curaçao?
‘Op Curaçao was het geweldig. We spraken thuis Nederlands, want mijn vader was een Surinamer. De familie van mijn moeder sprak Papiaments, dat is een hele andere taal, maar dat mocht je op school niet praten. Als je dat sprak, kreeg je straf en werd je de klas uit gestuurd en moest je naar het hoofd van de school. En als je terugkwam, vroegen de vriendinnetjes: ‘Heb je een cocktail gehad?’ Dat betekende dat ze je door elkaar schudde, want je mocht niet je eigen taal praten. Maar we deden het toch hoor.

Op Curaçao had je de Wilhelminaschool voor de meisjes, en de Hendrikschool was voor de jongens. In het midden was er een hele hoge muur, want men vond dat meisjes en jongens apart moesten zijn.’

Waarom ging u naar Suriname?
‘Daar kwam mijn vader vandaan en hij wilde terug naar zijn eigen land. In Suriname kwam ik in een klas met jongens en meisjes samen. In het begin dacht ik: oh, wat erg, maar later vond ik het erg leuk om samen met jongens in de klas te zitten.

Het was heel leuk op school, we leerden allemaal Hollandse liedjes, en leerden ook over de winter, ijs en sneeuw. Als je het vriesvak van de koelkast opendeed, dan haalden we daar ijs uit en zeiden we: ‘Dit is sneeuw’. En dan deden we het op onze wangen en die rood werden van de kou. ‘Kijk, we lijken op een Hollander’, zeiden we dan. Het was wel gek dat we veel over Nederland leerden terwijl we over ons eigen land bijna niets wisten.

Ik kreeg meteen hele leuke vriendinnen in Suriname, en dat zijn nog steeds mijn vriendinnen. We zijn nu allemaal over de 80 jaar oud.’

Hoe kwam u in Nederland terecht?
‘Toen ik 18 was, ben ik weer teruggegaan naar Curaçao, maar ik vond het toch niet meer zo leuk daar. Mijn moeder was al met mijn zusje en broer naar Nederland verhuisd, dus toen dacht ik: ik ga ook naar Nederland. Hier ben ik gaan werken als juf.’