Tijdens een zomervakantie leerde de oudere zus van Rietje een Joodse jongen kennen. Zij werd verliefd op hem en hij op haar. Tot hij werd opgepakt door de Duitsers.

Was u bang in de oorlog?
“We hadden een onderduiker in huis, een jongen van ongeveer 20 jaar die Arie Bakker heette. Voor hem hadden we een vluchtroute bedacht: als er onraad was moest hij wegrennen via een platje bij ons huis, over het hek en dan langs het schoolplein verderop. En indien de huiszoeking ’s nachts was dan was afgesproken dat mijn zus zo snel mogelijk in het bed van de onderduiker zou gaan liggen zodat het zou lijken of het haar bed was. Toen de Duitsers op een nacht inderdaad bij ons aanbelden om te zoeken naar onderduikers, keken ze met hun zaklampen ook bij Aries bed. Daar lag mijn zus. Toch werd mijn vader gearresteerd. Doodsbang was ik dat hij niet meer zou terugkomen. Gelukkig konden ze niet bewijzen dat we een onderduiker in huis hadden en werd vader weer vrijgelaten. Hoe het met Arie Bakker is afgelopen, hebben we nooit meer gehoord.”

Wat is een nare herinnering aan de oorlog?
“In de zomer van 1943 hebben we op een huis gepast in Amsterdam-Zuid, een huis van rijke mensen die op vakantie waren. Mijn moeder werkte als schoonmaakster bij hen. Aan de overkant woonde een Joodse jongen. Mijn oudere zus werd verliefd op hem. Hij vond haar ook leuk. Ze zwaaiden naar elkaar en bouwden een band op. Tot op een warme zomerdag een overvalwagen met Duitsers kwam aanrijden. Het gezin werd meegesleurd naar de auto, maar die jongen zat nog op het balkon van zijn kamer. In paniek sprong hij naar beneden. Vermoedelijk brak hij bij de val zijn benen. Hij schreeuwde het in ieder geval uit van de pijn. Maar ook hij werd meegenomen. Mijn zus heeft hem nooit meer teruggezien.”

Heeft u herinneringen aan NSB’ers in de buurt?
“Op Dolle Dinsdag, 5 september 1944, dachten we even dat de oorlog al voorbij was. Veel NSB’ers zijn toen gevlucht. Mijn moeder moest kort na Dolle Dinsdag het huis schoonmaken van een gevlucht NSB-gezin. Ik mocht mee. In het huis zag ik een speldje liggen dat ik heel mooi vond. Van mijn moeder mocht ik het houden. Trots maakte ik het vast aan mijn jas. Toen we terugkwamen in Noord en door de Hortensiastraat liepen, kwam ik een jongen van school tegen. Hij keek een poosje naar dat speldje en zei toen: ‘Dat is van de NSB, dat zijn landverraders!’ Ik heb het meteen afgedaan want ik was bang dat mijn vader mijn benen zou breken als hij me ermee zou zien.”

In het huis van Henny de Kat-Belkmeer zaten Joodse onderduikers verscholen. De 13-jarige Henny wist helemaal niet dat het gevaarlijk was om onderduikers in huis te hebben. Ze maakte zelfs nog een fietstochtje met hen.

Kende u mensen bij het verzet?
“Mijn moeder zat bij het verzet en daarom kregen we wel zes onderduikers in huis. Op een avond, het was ergens in 1941 of 1942, belde een Joods echtpaar aan. Deze mensen waren ontsnapt uit kamp Westerbork en hadden via anderen onze naam doorgekregen. Ze vroegen of ze mochten blijven en dat mocht.”

Was het eng om onderduikers in huis te hebben?
“Eng vond ik het niet, al die onderduikers in huis. Met het Joodse echtpaar ben ik zelfs nog op de tandem naar familie van hen gefietst, helemaal van Noord naar de Helmersstraat. En de buren wisten ook wel dat wij Joden in huis hadden. Een buurvrouw die een keer boos op ons was, riep tegen mijn moeder: ‘Ik wil je Joden zien!’ Hoewel de buren dus op de hoogte waren, hebben zij ons nooit verraden. Maar het ging toch mis.
In 1944 werden de onderduikers en mijn moeder opgepakt. Ik was 15 jaar.”

Wat gebeurde er met uw moeder?
“Ze is eerst vastgezet op de Amstelveenseweg en van daaruit naar concentratiekamp Dachau gebracht. Samen met andere vrouwen uit dit kamp is ze aan het werk gezet in een munitiefabriek in München. Aan het einde van de oorlog kregen we bericht van het Rode Kruis dat mijn moeder nog leefde. Juli 1945 kwam ze thuis. Ze was zo mager, ze woog nog maar 45 kilo. We zijn er nooit helemaal achter gekomen wie ons heeft verraden. Waarschijnlijk was het een tante van een vriendin van mij. Na de oorlog heeft deze vrouw drie maanden in de gevangenis gezeten. Maar het is niet bewezen dat zij het ook echt heeft gedaan.”