‘Toen had ik geen horloge meer, en ook geen grootvader’

Myriam Mater had al eerder op basisschool De Pinksterbloem in Amsterdam-Oost haar oorlogsverhaal verteld. Over haar vader die in het verzet zat, samen met haar oom Arie en oom Henk. En over haar Joodse moeder, die ziek werd en tijdens de Hongerwinter stierf. Nu gaan Victor, RJ en Lok haar nog met z’n drieën interviewen over andere gebeurtenissen die ze in de oorlog als kind heeft meegemaakt.

Was u bang voor de Duitsers?
‘Toen ik 10 werd, kreeg ik van mijn vader een horloge. Ik was apetrots op dat horloge en had het altijd om. Ik ging elke dag naar school met de tram. Heel vaak keek ik dan even op mijn horloge want ik was er zo trots op.

Op een dag kwam een Duitse soldaat naar mij toe en zei: ‘Gib mir deine Uhr’, geef me je horloge. Mijn vader had altijd tegen ons gezegd: wat je ook doet, maak nooit ruzie met een Duitse soldaat want ik doe van alles wat verboden is en als zo’n man verhaal komt halen, krijgen we problemen. Ik gaf dus mijn horloge. Wat later is mijn grootvader doodgegaan. Toen had ik geen horloge meer, en geen grootvader…’

Kende u mensen die zijn opgepakt?
‘Oom Arie is opgepakt en doodgeschoten. En mijn allerbeste vriendinnetje, Ineke, is vergast met haar vader en moeder. Ik had nog een vriendinnetje, Inge, zij was enig kind en is met haar vader en moeder ondergedoken.

Inge zat op een Joodse school. Op een dag haalden de Duitsers deze school leeg. Alle kinderen en Joodse onderwijzers moesten mee in een vrachtauto om naar een kamp te gaan. Ze moesten in rijen van vijf over straat. Inge zat in de klas met Manfred en gaf hem in de rij een hand. Op de stoep stond een vrouw met een hondje. In een oogwenk pakte deze vrouw Manfred bij de hand en trok ook Inge met zich mee. Ze liep met ze weg en zei tegen ze: ga naar je vader en moeder en vertel wat er gebeurd is, en ga nooit meer terug naar school. Zij zijn de enige kinderen die niet in die vrachtauto moesten.

Dat wist ik eerst allemaal niet. Heel veel jaren later, in 1986, was ik met mijn zoon in een dorpje. We dronken een kopje koffie op een terras. Verderop zat een oudere mevrouw. Wij keken de hele tijd naar elkaar en opeens wist ik het… het was Inge! Nu zien we elkaar regelmatig. Ze woont hier vlakbij, twee oude vrouwen met allebei een oorlogsverhaal.’