‘Tijdens de mooiste jaren van mijn leven mochten we ‘s avonds niet op straat’

Maria Schuurman was vijftien jaar toen de oorlog begon, ze is nu 92 jaar. Tot haar 72e woonde ze in de Mercatorstraat 109 in een klein huis. Sindsdien woont ze in verzorgingstehuis De Boeg aan de Hoofdweg 495. Hier vertelt ze op de stormachtige 7 juni 2017 aan Issam, Ali en Ylaya van de Boomgaardschool hoe het was om voor, tijdens en na de oorlog in de Mercatorstraat te wonen en wat ze daar allemaal heeft meegemaakt.

Wat vond u er van dat er NSB’ers boven u woonde?
Ik wist dat er op één hoog NSB’ers woonden en op twee hoog een Joodse man, in dezelfde portiek! Ik heb er zelf geen last mee gehad dat er NSB’ers boven ons woonden. Kijk, ik weet niet precies wat ze buiten de deur deden, maar voor ons waren ze goed. En als er iets was, waarsc

huwden ze ons ook wel. Aan de andere kant v

ond ik het ook niet zo prettig, want hun zoon zat bij de Grune Polizei, het was een jongen van mijn leeftijd. En dat is natuurlijk wel heel erg! Maar we konden er niets tegen doen. Al voordat de oorlog was begonnen, waren ze NSB’ers geworden. Ze wisten wel dat er een Joodse man woonde, maar ze hebben hem niet verraden. Na de oorlog heb ik nooit meer wat van ze gehoord, want ze waren aan het eind van de oorlog gevlucht. Dat was begrijpelijk, want ze werden gezocht.

Denkt u dat alle Duitsers slecht waren in de oorlog?
Nee zeker niet,  want op een dag hadden we in de straat een feestdag en toen waren er ook Duitse militairen en toen heb ik met ze staan praten. Ze zeiden tegen mij: “Jullie moeten weten dat wij het ook niet leuk vinden dat wij hier naartoe moeten om te vechten. Wij hebben ook onze vrouw en kinderen thuis”.  Zo begreep ik dat er ook gewone Duitsers waren die het erg vonden dat ze oorlog moesten voeren. Zij waren ook liever thuis.

Wat is het ergste dat u heeft meegemaakt?
Nou, ik haalde boodschappen voor Joodse mensen met mijn zusje, want zij durfden niet meer de straat op. Maar eigenlijk mochten we niet bij deze Joodse mensen komen, dat was te gevaarlijk. Op een dag ging ik met mijn zusje toch naar ze toe, we waren nieuwsgierig of ze er nog woonden. Ze woonden in de Maasstraat en dan moest je een lange trap op. Toen we halverwege de trap waren, zagen we plotseling Duitsers voor hun deur. Ik doe zo tegen mijn zusje, van “Ssstt, mond houden”. Ik krijg het er nog koud van als ik eraan denk. Er stond een hele grote soldaat op de trap met zijn rug naar ons toe, met zijn jas aan en zijn geweer om zijn buik heen. We zagen dat er allemaal Duiters door het huis liepen. Ik schrok heel erg, ik werd ontzettend bang. We draaiden ons om en met drie sprongen waren we beneden. Om de hoek moesten we vreselijk lachen van de zenuwen. Als ze ons gepakt hadden, hadden ze ons vast doodgeschoten omdat we daar niet mochten zijn. Ik denk wel eens, voor hetzelfde geld had ik hier niet meer gezeten, of wie weet wat er met ons was gebeurd. Daar zijn we goed doorheen gekomen.

Wat waren nog meer erge dingen die u heeft meegemaakt?
Op een dag werd er een Joodse vrouw bij ons uit de straat weg gehaald, terwijl dat eigenlijk niet hoefde, omdat ze getrouwd was met een Christelijke man. Ze hadden een zoontje van een jaar of acht en die was er bij toen zijn moeder weggehaald werd. Dus dat jochie hing uit het raam en schreeuwde heel hard om zijn mama, wat logisch is, want zij werd door de Duitsers in een auto geduwd.

Ook was er een man die houtskool ging pakken en hij werd in zijn rug doodgeschoten omdat hij een kooltje had opgepakt wat niet mocht. Hitler was een zwerfzak. Je mocht niks. Je mocht niet eens de straat op ‘s avonds. Het was erg bedroevend dat ik dat allemaal meegemaakt heb, het was zonde van deze anders mooie periode van je leven. Nu is het wel beter, omdat er geen oorlog is, maar vroeger warren er geen mobieltjes en liepen we gezellig over straat.