‘Tijdens de bevrijding hebben twee Engelse soldaten bij ons gewoond’

Nino, Thomas en Feline van basisschool De Handreiking in Eindhoven wonen in hetzelfde stadsdeel als waar het ouderlijk huis van Paul Weijts (87) vroeger stond. Tegenwoordig woont meneer Weijts vlakbij hun basisschool. Zijn Engelse vrouw Ann, dochter van een Engelse bevrijder, serveert een glaasje prik en koekjes. De kinderen stellen meteen allerlei vragen over de oorlog, die Paul als kleuter meemaakte. Hij heeft nog spullen en foto’s van destijds.

Wat gebeurde er tijdens het Sinterklaasbombardement?
‘In 1942 gingen we met het gezin naar de Sinterklaasviering in het Rembrandt Theater in het centrum van Eindhoven. Net toen we wilden vertrekken, schoten alle knopen van de jas van mijn zus Annelies eraf. Mijn moeder vond dat die er eerst weer aangezet moesten worden.

Ik liep alvast met mijn vader en broer naar de stad. Vlakbij het centrum ging ineens het luchtalarm af. We moesten snel schuilen. We renden een tuin in en doken achter de bosjes. We hoorden explosies en zagen even later dat de Philipsfabrieken in brand stonden. Mijn vader, broer en ik renden terug naar huis. Onderweg kwamen we mijn moeder en zus tegen. Door het aanzetten van de knopen, waren we vertraagd en nog niet in het theater aangekomen. Daardoor hebben we het overleefd. Bij dat Sinterklaasbombardement zijn 140 burgers omgekomen.’

Wat weet u nog van de Tommies die bij jullie woonden?
Tijdens de bevrijding hebben twee Engelse soldaten, Tommies, een tijdje bij ons ingewoond. Ze waren aardig en rustig. Maar op een keer begon onze hond te blaffen omdat hij iets hoorde. De Tommies schrokken en doken meteen onder de tafel om te schuilen, gewend als ze waren aan luchtalarmen. Even later klonk een luide, doffe knal. Later bleek dat er een Duitse V1-bom in de Kruisstraat in het centrum was gevallen.

Ik vond het prachtig om Engels te horen en probeerde een beetje met ze te praten. Op een dag zat ik stoer op onze schutting en vroeg of ik een Engelse boterham van ze mocht. Ik had een zilveren dubbeltje, en misschien wilde ik daarmee betalen. De Tommies lachten en smeerden een hele grote boterham met dikke roomboter en zoete jam. Het was het lekkerste wat ik ooit had geproefd. En tot op de dag van vandaag kan ik me nog precies voor de geest halen hoe het smaakte: heerlijk!

Bent u ooit geraakt tijdens de oorlog?
‘Ik zat eerst op de kleuterschool, of bewaarschool zoals ze dat toen noemden. Dat was een school voor jonge kinderen, waar een non als juf ons bezighield met tekenen of kleien. Maar tijdens het begin van de oorlog werden er Duitse soldaten in mijn kleuterschool ondergebracht. Daarom moest ik naar een nieuwe school op de Barrierweg.

Ik herinner me dat die Duitse soldaten jonge mannen waren, Hitler Jugend, van een jaar of 16, 17. Ze marcheerden vaak door de straat, soms wel met 200 man tegelijk. Gekleed in grauwe uniformen. Ze keken heel streng. En ze stonken naar zuur zweet en het leer van hun laarzen. Die geur kan ik me nog steeds goed herinneren. Best eng vond ik dat, en zeker niet leuk.

Een non liep altijd met ons mee naar school. Tijdens een van die ochtenden, ik was toen vier jaar oud, hoorden we een luchtgevecht boven het centrum van Eindhoven. De non riep dat we snel moesten schuilen in de sloot langs de weg. Iedereen kon gelukkig op tijd dekking zoeken. Maar ik bleek al geraakt te zijn door een granaatscherf, recht in mijn been. Het bloedde hevig, maar deed niet veel pijn. Last heb ik er gelukkig nooit van gehad, en het litteken is maar heel klein. Willen jullie het zien? Ja? Nou, ik was toen de held van de dag!

We hadden thuis geen schuilkelder. Wel een kast onder de trap, waar we in kropen en hoopten dat er geen bom vlakbij zou vallen. Ik heb zelfs munitie gevonden. Panzerfausten, die waren bedoeld om tanks uit te schakelen. We vonden ze in het bos in Best, waar we speelden. Bommen heb ik nooit zien vallen. Maar ’s nachts kon je de lichtsporen van het afweergeschut in de lucht zien. Dat was indrukwekkend.’