‘Sinds dat moment heb ik me voorgenomen dat ik moet strijden tegen alle vormen van discriminatie’

Kiki, Mirel, Tiqion en Rihanna van het Montessori Kindcentrum Oostzanerwerf in Amsterdam-Noord interviewen Mustafa Ayranci. Meneer Ayranci komt uit Turkije uit de provincie Konya, even groot als Nederland. Mirel en Rihanna kennen Turkije goed, omdat hun ouders daar ook vandaan komen. Meneer Ayranci woont nu al vijftig jaar in Amsterdam en ook al een hele poos in Noord. Hij was 20 jaar toen hij hierheen kwam.

Hoe was het om in Turkije op te groeien?
‘Ik ben in Celep geboren, dat is een Koerdisch dorp, 90 kilometer van de hoofdstad Ankara vandaan. Ik sprak geen Turks. Ik sprak Koerdisch, mijn ouders zijn allebei Koerden. Toen ik zeven jaar was ging ik naar een school toe waar iedereen Turks praatte, wat ik op dat moment niet kon. Op de basisschool kon ik mijn meester niet verstaan. Hij werd boos op mij, omdat ik niet wist wat hij bedoelde. Hij pakte mij aan mijn haren, tilde mij op, dit deed mij echt pijn.  Ook had ik geen broek aan, maar een lange jurk, zoals alle Koerden. Dit was niet ‘normaal’ volgens mijn meester. Ik mocht pas weer terugkomen als ik een broek aan deed. Maar in mijn dorp waar ik woonde, verkochten ze geen broeken. Mijn moeder moest naar de markt in de stad, waar ze maar één keer per week heen ging. Ik moest dus een week wachten voordat ik een broek had en naar school kon.  Tot op de dag van vandaag doet het me pijn. Sinds dat moment heb ik me voorgenomen dat ik moet strijden tegen alle vormen van discriminatie. Zo mogen in sommige dorpen in het Oosten van Turkije nog altijd niet alle meisjes naar school. Ik vind dat heel erg.’

Zou u uw naam willen veranderen in uw echte naam?
‘Mijn echte naam is ‘Masto’, een Koerdische naam, maar omdat dit in Turkije verboden is, is mijn naam veranderd in ‘Mustafa’. Ik kan mijn naam veranderen, maar dan moet mijn geboorteakte naar Nederland verstuurd worden. Met een Koerdische naam is dat onmogelijk, omdat het in Turkije verboden is om een Koerdische naam te hebben. In het dorp in Turkije noemt iedereen mij nog Masto, mijn Koerdische naam.’

Wat doet u allemaal in uw vrije tijd?
‘Ik ben nu gepensioneerd en doe daarom vrijwilligerswerk voor mensen in Amsterdam. Zo help ik ze met brieven opstellen, bijvoorbeeld over hun uitkering. Er komen ook mensen naar mij toe die last hebben van discriminatie.  Wij sturen ze dan weer door naar het Anti Discriminatie Meldpunt. Voordat ik met pensioen ging heb ik veel gedaan voor arbeiders uit het buitenland. Samen met andere mensen zorgden we ervoor dat deze mensen evenveel betaald krijgen als de Nederlanders. Ik richtte in 1974 de Turkse Arbeidersvereniging op; de HTIB. Wij streden voor gelijke lonen, goede huisvestiging en de positie van illegale gastarbeiders. Ik ben ook actief geweest voor het opzetten van Anti Discriminatie Meldpunt.’

Waarom bent u naar Nederland gekomen en waarom Amsterdam?
‘Ik ben naar Nederland gekomen, omdat er voor mij geen toekomst was om door te studeren in Turkije. Hier studeerde ik sociaal-maatschappelijk werk. Ik heb toen in drie maanden Nederlands geleerd. Mijn collega Henk heeft mij daar erg bij geholpen. Overal in ons kantoor legde hij papiertjes neer met Nederlandse woorden erop zoals ‘telefoon’ en ‘tafel’ en hij liet mij het herhalen. De hele dag door. Ik ben erg blij dat ik in Amsterdam ben gekomen, Amsterdam is een vrije stad. Ik kwam een keer om twee uur ’s nachts een vrouw tegen op de fiets, haar jurk waaide als een vogel. De vrouw voelde zich zo vrij en veilig, dat ze aan het fluiten was. In Turkije zou dat niet kunnen. In Amsterdam voelt dat als vrijheid.’