‘s Nachts werd hij naar zee gebracht, waar een bootje klaarstond om hem naar Engeland te brengen’

Aaltje van de Linde-Priester is geboren in 1934 in Beverwijk. Ze heeft een zes jaar oudere zus. Haar moeder was huisvrouw. Haar vader werkte als tuinman, huisknecht, chauffeur voor een freule (een ongehuwde dame van adel) in Villa Uitwijck in Beverwijk. Als de oorlog uitbreekt willen de Duitsers de villa overnemen, maar dat staat de freule niet toe.  Mevrouw van der Linde was 6 jaar in de oorlog en kan zich nog veel herinneren. Bombardementen op Tata Steel (heette vroeger de Hoogovens), onderduikers, ruilhandel. Ze woont nu in het verzorgingstehuis vlakbij de school Het Baken in Zaandam, waar Siem, Kyan en Emma haar mochten interviewen.

Heeft u bombardementen meegemaakt?
‘Ja, dat vond ik eigenlijk wel het engste. Vooral in 1944, toen was de oorlog heel hevig. Het waren bombardementen op wat nu Tata Steel is. En op de sluizen van IJmuiden. We gingen vaak schuilen in een kast onder de trap. Ik herinner me dat ik op een dag een vliegtuig zag neerstorten. Het brandde, en ik dacht dat het zou neerkomen op ons huis. Ik was doodsbang, maar gelukkig gebeurde dat niet. De luchtdruk door de explosies zorgde er wel voor dat de ramen uit de kozijnen vlogen. Bombardementen kwamen vaak voor, en ze maakten altijd veel indruk.’

Kende u NSB’ers?
‘Ja, er woonde een man in onze straat die lid was van de NSB. We mochten niet meer met zijn dochter spelen, omdat we voorzichtig moesten zijn aangezien je niet weet wie je kunt vertrouwen. Ook was een boer in de buurt die een varken in zijn schuur had. Hij wilde het slachten zonder dat iemand het hoorde, want een varken gaat gillen als je ‘m wilt vangen en dat zou opvallen. Hij vroeg ons om heel hard te gillen, zodat het geluid van het varken gedempt zou worden. Dat hebben we gedaan. We hebben zo hard gegild boven het geluid van het varken, tot hij hem had. Toen kon hij hem slachten, maar daar zijn wij niet bij gebleven. Mijn vader kreeg een flink stuk van dat varken. Slachten was verboden, je moest alles officieel naar het slachthuis brengen en dan kreeg je er een beetje geld voor. Maar dat geld was helemaal niks waard. Het vlees werd ingepikt, dus wilden ze hem zelf houden.’

Wat deden de Duitsers met de villa waar uw vader werkte?
‘Toen de Duitsers Nederland bezetten, namen ze de villa in voor hun officieren. Maar de rijke dame weigerde haar huis te verlaten. Ze was heel dapper en besloot niet weg te gaan. Uiteindelijk mocht ze op de zolder blijven, terwijl de Duitsers de rest van het huis gebruikten. Mijn vader hoorde hiervan en nam ontslag, omdat hij niet voor de Duitsers wilde werken. Maar de mevrouw smeekte hem om te blijven, omdat ze anders bang was om alleen te blijven.’

Zat uw vader in het verzet en heeft hij mensen gered?
‘Ja, mijn vader was actief in het verzet. Hij deed van alles om de Duitsers tegen te werken en om mensen te redden. Zo knipte hij elektriciteitskabels door, zodat de Duitsers zonder stroom kwamen te zitten. Ook beschadigde hij spoorlijnen, zodat de treinverbindingen verstoord werden. Dit alles gebeurde ’s nachts. Mijn vader zei altijd: ‘Ik schiet geen mensen neer’, ook al gebeurde dat in het verzet wel bij verraders. Hij wilde dat niet. Hij heeft samen met andere mensen uit het verzet een Engelse piloot geholpen die neergeschoten was. Ze verstopten hem op de zolder van de villa waar hij werkte. De Duitsers dachten niet dat daar onderduikers waren, dus ze gingen nooit boven kijken. De piloot was ziek en moest eerst aansterken. Toen hij beter was, verstopten ze hem in een kist die werd bedekt met planten op een kar van mijn vader. ‘s Nachts werd hij naar zee gebracht, waar een bootje klaarstond om hem naar Engeland te brengen. Dit gebeurde vaker met onderduikers, het was altijd spannend en lukte niet altijd.’