‘Mijn oma werd met haar dochter ontvoerd en op een boot naar Suriname gezet’

Shakuntala Devi komt basisschool De Brug in Sint Maartensbrug binnen met allemaal tassen vol spullen die ze aan Borys, Ruben en Dex wil laten zien. Ze nemen de spullen mee naar buiten en mevrouw Devi drapeert alles zorgvuldig op de tafel. Dat ziet er wel heel leuk uit! De leerlingen zijn benieuwd naar haar verhaal. Mevrouw Devi (1952) kwam in 1975 vanuit Suriname naar Nederland.

Hoe was uw jeugd in Suriname?
‘We woonden op een plantage waar ze rijst, suikerriet, bananen, cacao en koffie verbouwden. Ik werkte ook af en toe mee, en vond dat erg leuk. Er liepen kippen en ook ganzen, dat waren onze waakhonden. We mochten alleen begeleid ergens heen omdat mijn ouders het anders gevaarlijk vonden. Ze waren bang dat ik een leuke man tegenkwam…

Op de kleuterschool, die noemden we freubelen, had ik het naar mijn zin. Op de lagere school hadden we Nederlandse boekjes, we leerden Aap Noot en Mies, en de steden en stations in Nederland. We gingen zelfs met school op reis naar Nederland om te zien wat we hadden geleerd. Dat is wel heel anders dan uit de boeken.’

Werkte u ook op plantages in Suriname?
‘Ja, ik werkte daar omdat ik het leuk vond. Zelf heb ik rijst geplant en gesneden en ik ging ook wel krabbetjes zoeken in de mangroven. Op de plantage was een heel irrigatiesysteem met veel sluizen, zodat ze de waterstand konden regelen.’

Hoe is uw oma in Suriname terechtgekomen?
‘Mijn Indiase oma werd geslagen door haar man en ging bij hem weg, terug naar haar ouders. Maar haar ouders stuurden haar weer naar hem. Onderweg werd ze met haar dochter ontvoerd en op een boot naar Suriname gezet om daar op een plantage te gaan werken. Toen mijn oma hoorde dat ze naar Suriname ging, dacht dat ze naar het Beloofde Land ging, want Suriname is in India een god.

Mijn oma had een klein huisje op de plantage en ze moest heel hard werken. ‘s Avonds moest ze dan nog eens werken om haar eigen spullen te verbouwen zodat ze konden eten. Dat waren hele lange dagen. Ze kreeg een contract voor vijf jaar, daarna kon ze terug naar haar land, maar alleen met de kinderen die ze bij zich had toen ze aankwam. Omdat ze in die vijf jaar nog twee kinderen had gekregen mochten die niet mee terug, en daarom bleef ze in Suriname.

Mijn oma was mijn grote voorbeeld en ik heb veel van haar geleerd, met name om voor mezelf te gaan staan.’

Waarom kwamen jullie naar Nederland?
‘We waren op vakantie in Nederland toen in Suriname de drang naar onafhankelijkheid steeds sterker werd. In die tijd gebeurden er nare dingen in het land en het werd er gevaarlijk en onrustig, daarom zijn we in Nederland gebleven.’