‘Mijn moeder vermoedde dat de sigarenman niet te vertrouwen was. Hij begon op ons te letten. Toen zijn we vertrokken.’

Judith is vier jaar oud, als de oorlog begint. Zij woont met haar broertje, zusje en ouders in de Haagse Begoniastraat. Haar moeder is joods, haar vader niet. In het jaar 1942 verlaat het gezin de Bloemenbuurt om hun intrek te nemen in de Stuyvesantstraat in het Bezuidenhout.

Was u tijdens de oorlog in gevaar, omdat u joods was?
Mijn moeder was joods en mijn broertje, zusje en ik ook. Maar mijn vader was niet-joods. Hij werkte bij Gemeentewerken en op een gegeven moment moesten alle werknemers zich bij hun baas melden, om aan te geven of ze Arisch waren of niet. Voor mijn vader iets kon zeggen, zei de baas: ‘Ik wist het wel, dat jij een joodje was’. Mijn vader antwoordde: ‘Nou nee eigenlijk niet, maar mijn vrouw wel.’ Waarop de baas zei, dat ze dat maar achterwege moesten laten. Zo zijn we met het hele gezin als niet-joods geregistreerd. Later werd de jodenster ingevoerd. Mijn vader vroeg daar advies over aan zijn baas. Die zei: ‘Je hebt A gezegd, dan moet je ook B zeggen.’ Daarom droegen wij geen ster. Wij hielden ons voor onze eigen veiligheid aan geen enkele anti-joodse maatregel. Dat zou alleen maar raar overkomen. Ik hoefde dus ook niet naar de speciale joodse school, waar andere joodse kinderen wel naartoe moesten.

Waarom zijn jullie verhuisd van de Bloemenbuurt naar de Stuyvesantstraat?
Mijn moeder dacht dat we in gevaar waren. Wij woonden als ‘niet-joods gezin’ in de Begoniastraat. Onze familieleden waren wel geregistreerd als joods. Zij moesten daarom wel allemaal een jodenster dragen. Iedere keer als wij familiebezoek ontvingen, zagen de buren onze familieleden met sterren. Mijn moeder vermoedde dat de sigarenman aan de overkant niet helemaal te vertrouwen was. Hij begon op ons te letten. Toen zijn we vertrokken.
We woonden tot de winter van 1945 in de Stuyvesantstraat. We moesten daar plotsklaps ons huis verlaten, omdat de melkboer van de overkant aan mijn moeder vroeg: ‘Hebben jullie soms een joods onderduikkindje?’ Ik had donkerder en krullender haar dan de overige gezinsleden. Er bestaan stereotypen over hoe een jood eruit ziet. Die kloppen niet, maar ik voldeed wel meer aan dat beeld dan de rest van het gezin. Het was te gevaarlijk om te blijven. We zijn naar boerenfamilie van vaderskant gegaan, in het oosten van Nederland.

Heeft u familieleden verloren door de oorlog?
Ja. En dan denk ik vooral aan mijn neefje en nichtje, de kinderen van de broer en schoonzus van mijn moeder. Met hen speelde ik veel als kind. We waren dol op elkaar. Zij woonden in de Ellekomstraat in Den Haag. We waren vaak bij elkaar over de vloer. Op een dag, tijdens de oorlog, liepen we naar de Ellekomstraat om bij ze langs te gaan. Maar we vonden een verlaten huis. Ze waren er niet meer, ze waren op transport gezet. Pas na de oorlog lazen we in de krant wat er met ze was gebeurd. We vonden ze op de lange lijsten met namen, die het Rode Kruis in de krant plaatste van Hollandse joden die niet meer terug zouden komen.