‘Ik vond het wel een dappere actie van mijn moeder’

Meneer Piet Miedema woont tegenover basisschool CBS de Winde in Hurdegaryp. Dus Jetse, Jurre, Marijan en Anna hoeven alleen de weg over te steken om hem te interviewen. Meneer Miedema is in 1936 geboren en was 3,5 jaar toen de oorlog begon. Hij woonde tussen Buitenpost en Visvliet en had zes broers en zusjes. Meneer Miedema ging in Burum naar school. Dat was elke dag drie kilometer naar school lopen en ook weer drie terug.

Wist u wel dat het oorlog was?
‘Toen de oorlog begon was ik 3,5 jaar. Ik weet het nog als de dag van gister. Er gebeurden toen zo veel vreemde dingen. We moesten ons huis uit, want ze zouden de sluizen openzetten en dan zou ons huis onder water komen te staan. Dat was ingrijpend, want we moesten verhuizen naar opa en oma. De bedden en alles moest mee. Met het paard en de wagen van mijn oom vertrokken we, ik zat bovenop de bedden.’

Merkten jullie iets van de hongerwinter?
‘We waren thuis met zeven kinderen. De oudste was 21 en de jongste was in de oorlog geboren in 1943. Ook al waren we met zoveel kinderen, we hadden totaal geen honger, want hier had je veel boeren. Je kon zelf brood bakken en veel mensen hadden een eigen moestuintje. Gelukkig hadden we ook veel dieren. Daarom konden we ook wel eens stiekem een varken slachten. Het vlees ging dan in van die wekflessen. Er was een gat in de vloer gemaakt en dan ging het vlees daar in de kruipruimte. Als we weer eens wat vlees wilden, deden we het luik open. Maar je moest er zuinig mee zijn, want soms pikten de Duitser het ook in. De boeren moesten soms ook verplicht gewassen verbouwen voor de Duitsers, zoals suikerbieten.’
‘Mijn broer was zestien en die werkte bij een boer, die kreeg wel eens wat suiker mee naar huis. Als we dan koffie of theedronken, zei hij voor de grap: ‘Ik krijg extra hoor, want die suiker is van mij’. Dat heeft hij nog jaren gezegd en wij plaagden hem daar ook wel mee: ‘Hé, dat is suiker van Sietse.’
‘In de oorlog waren er veel kinderen uit Rotterdam, de zogenaamde bleekneusjes, die gingen naar het Noorden toe, omdat daar voldoende voedsel was. Zo is er ook een meisje uit Rotterdam een week of vier, vijf bij ons thuis geweest in 1943. Ze heette Leny. 30 jaar geleden heb ik haar opgespoord. Ik wist haar adres na 50 jaar nog uit m’n hoofd en zo kon ik een brief sturen naar die bewoners. Die wisten wel waar ze woonde en ze hebben de brief doorgestuurd en binnen een week belde Leny mij. Sindsdien hebben we weer contact.’

Heeft u ook spannende dingen meegemaakt in de oorlog?
‘We zagen vaak Duitsers voorbijkomen in wagens. Soms vlogen er Engelse of Amerikaanse vliegtuigen over, die op de Duitsers gingen schieten. Dat gebeurde soms op weg van school naar huis, dat was drie kilometer en dat maakte het wel spannend. Soms gingen we dan thuis in de kelder schuilen wanneer er weer geschoten werd.’
‘Op een gegeven moment was er een razzia in de kerk in Burum. Het was op zondag, er was dienst. Die ochtend werd de kerk omringd door Duitsers. Alle mannen in de kerk moesten zich legitimeren. Maar er waren ook mannen die het niet vertrouwden en die zochten een schuilplek in de kerk. Onder de preekstoel zat een luik en daar gingen mannen naar binnen, maar die hebben ze wel gevonden. Deze mannen moesten toen lopend naar Zoutkamp en werden vervolgens naar Duitsland gedeporteerd om daar te werken. Een paar andere mannen in de kerk hebben ze gelukkig niet gevonden.’
‘En ik herinner me die ene keer bij ons thuis. Wij hadden een sloot met allemaal eenden. Toen kwam er een Duitse soldaat en die wilde op een eend schieten om deze later op te eten. Mijn moeder zag dat en deed het raam open en riep: ‘Sodemieter op, heb je nou nog niet genoeg van ons gevreten?!’ Die Duitser schrok en ook al verstond hij het niet, hij begreep het wel. Dus hij schoot niet op die eend. Ik vond het wel een dappere actie van mijn moeder, ook al had dat wel anders af kunnen lopen.’