‘Ik kom uit Zagreb maar mijn thuis is Amsterdam’

Grace, Wallis, Elle en Clair wachten Samir Bashir op bij de deur. Het klikt meteen met de leerlingen van basisschool de Pinksterbloem in Amsterdam-Oost en er wordt gezellig gebabbeld. Ook al is het onderwerp best serieus, de gezellige sfeer blijft ook tijdens het interview. Samir Bashir komt uit Kroatië.

Wat was de reden dat u naar Amsterdam kwam?
‘De reden was dat er oorlog in Kroatië was, in die tijd was het nog Joegoslavië. In Joegoslavië moest je verplicht in het leger. Toen ik 19 was begon de oorlog erger te worden. Ik kwam op mijn 22^ste naar Nederland. Ik had een vriend in Amsterdam en die zei: kom toch even naar Amsterdam totdat het weer rustig is in jouw land. Ik was nooit van plan hier te blijven. Ik kwam uit de hoofdstad Zagreb. Inmiddels woon ik hier langer dan ik in Kroatië heb gewoond.’

Wilt u wat vertellen over de reis hierheen?
‘Ik kwam met de bus. Twee uur nadat ik de bus nam, sloot de douane de grenzen. Alle mannen werden gemobiliseerd. Met de bus duurde het 24 uur om hier te komen. Ik was in principe een deserteur. Ik moest in het leger maar kwam niet opdagen. Ik moest dus ook wel in Nederland blijven want als ik terug zou gaan dacht ik opgepakt te kunnen worden. Ik wist het eigenlijk niet, een land in oorlog is eigenlijk een beetje zonder regels.

Een jaar nadat ik in Nederland kwam, ben ik naar de vreemdelingenpolitie gegaan en ben ik ingeschreven. Ik was eerst zo bang en dacht dat ik misschien gepakt kon worden. Ik had boekjes en bewijs dat het leger in Kroatië me wilde verplichten te vechten. Na drie en een half jaar heb ik een verblijfsvergunning gekregen. Ze waren al mijn papieren verloren. Ik heb toen humanitair asiel gekregen.’

Kunt u de dag beschrijven dat u hier in Amsterdam aankwam?
‘Ik kwam aan in 1993 op het Amstelstation. Mijn vriend woonde op de Albert Cuypstraat in de Pijp, maar ik was verdwaald. Je had in die tijd nog geen mobiele telefoons en internet. Gelukkig kon ik in een telefooncel bellen. Het was die dag winderig en de wolken hingen laag. Aan het einde van de dag kwam ik aan bij de Albert Cuypmarkt en ik dacht: mijn god wat is het hier vies. Maar de markt was natuurlijk net afgelopen. In Kroatië is alles pietje precies en netjes op straat. Na een half jaar werd ik verliefd op Amsterdam en nu hou ik van Amsterdam. Ik kom uit Zagreb maar mijn thuis is Amsterdam.’

Hoe was dat voor u, de oorlog?
‘Oorlog is een echte nachtmerrie maar je droomt niet, het is echt. Ik heb elf vrienden verloren. Elke oorlog is oneerlijk, het lijkt soms wel een spel waar er altijd een derde partij de dupe van is. Ik denk dat het het domste is wat mensen kunnen doen. Iedereen is bang.’

Hoe was de emigratie naar Nederland voor u?
‘Ik wist wel veel van Nederland, maar het is anders als je het zelf ervaart. Ik had moeite met de wolken en de regen. Hier was het regen-zon-regen-zon-regen-zon. Ik moest hiernaartoe komen, maar ik vond het de eerste maanden niet zo prachtig. Ik was en ben nog steeds muzikant, ik speel gitaar. In Joegoslavië kwam ik elke donderdag op televisie. Dat moest ik allemaal verlaten.

Na een half jaar merkte ik dat ik mijn familie miste. Aan het einde van de oorlog ben ik weer terug gegaan. Ik was toen 4,5 jaar hier. Ik ga elk jaar naar Kroatië om te toeren met de band en om mijn moeder en familie te zien. Mijn broer woont ook in Amsterdam.’