‘Het was een daad van verzet dat ik mocht onderduiken’

Samuel de Leeuw komt naar basisschool De Botteloef in Amsterdam-Noord. Kawtar, Varalika, Chailyone en Azra kijken uit naar het interview met hem. Tijdens het gesprek zegt meneer De Leeuw tegen de kinderen: ‘Ik wil duidelijk maken dat je elkaar accepteert zoals je bent: of je nou Joods of islamitisch bent, homoseksueel of zwart.’

Hoe was het voor uw familie in de oorlog?
‘Mijn vader is met 350 andere Joodse mensen opgepakt bij de Hollandia Kattenburgfabriek in Noord, waar hij werkte. De mensen dachten ze daar veilig waren omdat ze Duitse uniformen maakten. Dat bleek dus niet zo te zijn en ze zijn allemaal weggevoerd. Mijn moeder heeft mij met een jong stel meegestuurd naar Limburg, omdat dat veiliger was. In Limburg leidde ik een gewoon leven. We woonden bij de hei, ik ging naar school en speelde buiten ‘cowboytje en indiaantje’. Bij mijn pleegouders zat ik op de katholieke school. Ik hoefde me dus niet te verbergen in de oorlog en ik kon gewoon naar buiten. Wel had ik wel een andere (schuil)naam: ik heette in die tijd Baukje.’

Hoe vond uw echte moeder u terug?
‘Het was eigenlijk een daad van verzet van mijn pleegouders dat ik bij hen mocht onderduiken. Als je gesnapt werd, kon je naar een kamp gestuurd worden. Op een dag was er een vrouw bij ons op bezoek en mijn pleegmoeder zei toen tegen me: dit is jouw mama. Mijn moeder nam mij heel af en toe mee naar Amsterdam en bracht me dan weer terug. Zo kon ik langzamerhand wennen. Het was natuurlijk een enorm verschil: dat rustige Limburg, en dan Amsterdam dat helemaal kapotgeschoten was. Mijn moeder heeft mij gevonden via een stichting waar je personen kon opvragen naar wie je op zoek was. Ze moest natuurlijk wel bewijzen dat ze mijn echte, mijn biologische moeder was.’ 

Was u bang in de oorlog?
‘Nee, ik was niet bang, maar ik was ook te klein. Ik denk zeker dat mijn familie bang was, maar eigenlijk was iedereen bang. Dat zie je nu in Oekraïne ook, vaders die achter moeten blijven om te vechten. Je familie, je broertjes, zusjes… zien zij die straks wel terug?’