‘Door het dagboek van mijn vader ging ik anders naar de oorlog kijken’

Annika, Jasmine en Ilya van de Derde Daltonschool in Amsterdam-Zuid lopen vanaf school naar haar huis vlakbij het Museumplein. Dorien Jacobs ontvangt ze heel vriendelijk. Op tafel staat een schaal vol lekkers klaar. Mevrouw Jacobs vertelt dat zij na het overlijden van haar moeder een dagboek vond; een oorlogsdagboek van haar vader dat speciaal aan haar was gericht. Hij schreef over de verschrikkelijke tijd die Amsterdam en haar familie doormaakten toen zij in 1943 geboren werd. Niemand had ooit over dit dagboek gesproken. Het veranderde haar kijk op haar vader.

Wilt u iets vertellen over uw familie?
‘Ik weet niet veel over de oorlog zelf, omdat ik midden in de oorlog ben geboren. Mijn ouders moesten in een open wagentje naar het ziekenhuis. Dat was spannend, want niemand mocht ’s nachts op straat zijn. Wij woonden boven de herenmodezaak van mijn vader op de Van Baerlestraat. Na mij is nog een broer geboren in 1944. We hadden geloof ik niet veel honger. Mijn vader was een selfmade man en verdiende goed met zijn winkel. Hij kon kleren ruilen voor eten. Mijn vader heeft in die tijd twee keer meegedaan met een Elfstedentocht; hij hield van schaatsen en van tennissen. Mijn broer leeft nog. Mijn man is anderhalf jaar geleden overleden. Ik heb twee zoons en een dochter. En ben inmiddels ook oma. Ik voel me heel bevoorrecht.’

Hoe was het leven in de oorlog?
‘Een broer van mijn vader zat bij de NSB in Utrecht. Die is na de oorlog opgepakt. De rest stond aan de goede kant. Mijn ouders zaten niet in het verzet, maar mijn vader heeft wel anderen geholpen om de oorlog door te komen. Zo zorgde hij dat zijn zusje geen honger hoefde te hebben. Er is gelukkig niemand omgekomen; en er is ook niemand naar Duistsland gestuurd om te werken.

De vader van mijn man was wel opgeroepen om in Duitsland te gaan werken. Maar dat wilde hij niet. Hij is ondergedoken in de bossen bij Nijmegen. Ik heb een videofilmpje van hoe dat onderduiken daar was. Ze hadden zich in de grond verstopt. Best bijzonder dat het allemaal goed is afgelopen.’

Wat betekent de oorlog nu nog voor u?
‘Het dagboek dat mijn vader aan mij schreef is voor mij heel belangrijk. Ineens ging ik anders naar de oorlog kijken. En naar mijn vader. Hij schreef over de verschrikkelijke tijd in Amsterdam. Helemaal in de Hongerwinter. Het is zo vreselijk jammer dat ik nooit meer met mijn vader of moeder over zijn dagboek kan spreken. We vonden het pas toen mijn moeder overleed. Mijn vader was al veel eerder overleden. Hij schreef over het dagelijks leven. En hij hoopte dat ik iets met zijn verhalen zou kunnen doen. Ik ben aangesloten bij het Vrijheidsverhalen-project in Zuid. Elk jaar ga ik natuurlijk naar de Dodenherdenking. Meestal op de Amstelveense weg. Het maakt me heel blij dat jullie hier aandacht aan besteden, want het mag nooit vergeten worden.’