‘Dat varken hebben we ‘s nachts geslacht’

Mihailo, Arnisa, Aiden en Gielliana lopen met z’n vieren vanuit hun school, ’t Karregat in Eindhoven, naar buurthuis ’t Oude Raadhuis. Ze gaan er de 95-jarige Piet Verheijden interviewen. Een beetje spannend vinden ze het wel, maar ze zijn goed voorbereid. Ze worden vriendelijk ontvangen door meneer Verheijden, die al op ze zit te wachten onder het genot van een kopje koffie.

Waar woonde u in de oorlog?
‘We woonden in een boerderij in Nuenen aan de Eindhovense weg. Ik woonde er met mijn ouders, twee zussen en mijn broer en we hadden het daar fijn. Tijdens de oorlog hadden we ook een avondklok, net als nu, maar er was wel een verschil want toen kon je neergeschoten worden als je betrapt werd buiten. We moesten als het donker werd ook alle ramen verduisteren. Er mocht geen streepje licht naar buiten vallen van de Duitsers, omdat ze bang waren dat de Engelsen dat konden zien vanuit de lucht. Die zouden dan weten waar de Duitsers waren en waar ze de bommen moesten gooien.’

Had u genoeg te eten tijdens de oorlog?
‘We hadden geen last van de Hongerwinter want we hadden een groot ‘hof’, een soort moestuin, en we hadden clandestien een varken, dat we ‘s nachts hebben geslacht. We hadden alleen geen koelkast of vriezer om het vlees te bewaren. Dat bewaarden we in onze kelder, in een houten kuip in de pekel. Rogge haalde ik samen met mijn vader bij een boer in de buurt. De rogge brachten we dan naar een molenaar die het voor ons in de molen maalde tot meel. Daar bakte mijn moeder brood van. De molen bestaat nog steeds: de Opwettense Watermolen in Nuenen. Omdat er veel mensen om ons heen geen werk hadden en daarom ook niet veel geld, deelde mijn moeder ook veel uit. Zo hielpen we elkaar in de oorlog.’

Was u bang om te worden gecontroleerd door de politie?
‘Nou en of! Samen met mijn vader ging ik op de fiets rogge halen bij de boer. Omdat dit eigenlijk niet mocht, moest het stiekem gebeuren. Daarom konden mijn vader en ik pas gaan als het donker was. Dit was wel lastig fietsen want tijdens de oorlog mochten er geen lichten aan in de huizen of op straat zodat er vanuit de lucht niets te zien was. Dus het was echt pikkedonker. We moesten ook zorgen dat we voor de avondklok weer thuis waren. Op een keer hadden mijn vader en ik net rogge gehaald en ik fietste wat verder vooruit met de zak rogge achterop mijn fiets. Ik werd toen aangehouden door een politieagent. Ik was heel erg bang maar gelukkig bleek het een ‘goeie’ te zijn en ik met de rogge doorfietsen. Mijn vader had het gezien en hij had snel zijn zak rogge in de sloot gegooid. Die is hij de volgende dag gaan halen en gelukkig lag-ie er nog.’

Hoe beleefde u de oorlog?
‘Tja, voor een jongen zoals ik, van 14 jaar, was er niet veel te doen. Hetzelfde als nu eigenlijk met de corona: er mocht niets. Het spannendste wat ik heb meegemaakt gebeurde op 18 september 1944. Dat herinner ik me nog goed. Die dag kwam er een Engelse soldaat op een motor langsgereden en werd er geroepen dat we bevrijd waren. We waren heel blij. Maar er kwamen toch nog Duitse tanks onze kant op rijden. Mijn vader heeft me toen weggestuurd omdat hij bang was dat de Duitsers jongens zouden meenemen. Ik ben op de fiets naar een vriend gefietst. Onderweg kwamen ineens oranje ballonnen naar beneden. Ik herinner me nog dat iedereen begon te zingen ‘Oranje boven…’. Plotseling lag ik ineens in een tuin. Ik was van mijn fiets geblazen door een bom. Die ballonnen bleken een soort lichtkogels te zijn die bepaalden waar de bommen terecht moesten komen. Toen alles weer rustig leek ben ik snel naar mijn vriend gegaan. Een paar dagen later ben ik weer teruggekeerd naar huis. Vlakbij mijn huis zag ik een tank in de wei staan en lagen er twee dode soldaten langs de weg. Ons huis bleek geplunderd en er waren Engelse soldaten. Mijn familie was er niet. Zij waren gevlucht naar een tante op Eeneind. Gelukkig wist de overbuurman mij te vertellen waar ze waren.’