‘Alberdingk Thijmschool en Herman Elteschool: elke dag verdwenen kinderen uit onze klas ’


Minka Bos vertellen het verhaal van Herman Elteschool
Van Ostadestraat 201-203De Pijp

De Derde Daltonschool bestond vroeger uit twee scholen: op nummer 201 was de Alberdingk Thijmschool, een christelijke school en op nummer 203 zat de joodse Herman Elteschool. Terwijl op de Alberdingk Thijm in de Tweede Wereldoorlog een actief NSB-lid onderwijzer was, die, naar men zegt, met een geweer in de buurt patrouilleerde, werden op de Herman Elteschool steeds meer Joodse kinderen weggehaald en vermoord in het concentratiekamp.

Herman Elteschool
Vanaf september 1941 mochten Joodse kinderen niet meer naar een school met niet-Joodse kinderen. Zij moesten naar een joodse school. De klassen op de Herman Elteschool werden steeds groter, tot de eerste deportaties begonnen. Vanaf toen verdwenen steeds meer kinderen. Hoofdonderwijzer van de Herman Elteschool was Elias Stibbe. Hij moest elk jaar verplicht de lijsten met absenties bij de schoolinspectie indienen. Eind 1943 werd de Herman Elteschool geheel ontruimd door de Duitse bezetter. Er waren toen bijna geen leerlingen meer over. Die leerlingen werden overgebracht naar de Kraaipanschool in de Transvaalbuurt.

De oorlog op de Herman Elteschool
Tot 1943 zat Elchanan Tal op de Herman Elteschool (zie ook een foto van hem met zijn zus, op pagina 116). Elchanan vertelt: "De absentielijst werd iedere dag keurig doorgenomen. Steeds meer kinderen verdwenen uit onze klas. Ze waren opgepakt, wisten we, met hun ouders. We misten hen: hun bankjes waren leeg, en we misten onze vriendjes tijdens de pauze.”

School ging gewoon door
“Onze school ging gewoon door. Er werd geen aandacht aan de oorlog besteed, er moest geleerd worden. In de pauze speelden we ‘bokbokberrie’ en ‘balletje trap’. Soms trapten we de bal per ongeluk over de stenen muur van het klooster aan de overkant. De nonnen schopten die bal dan soms weer terug. In 1942 heb ik nog de toelatingstoets gedaan voor de HBS (middelbare school). Na de bevrijding heb ik in lijsten kunnen zien op welke dagen mijn klasgenootjes in de trein naar Auschwitz hebben gezeten. Op diezelfde datum zat ik gewoon op school. In 2012 lieten mijn zus en ik een plaquette plaatsen bij de school, ter herinnering aan onze klasgenootjes en onderwijzers.” 

Plaquette ter nagedachtenis aan de omgebrachte onderwijzers en leerlingen van de Herman Elteschool

Contact


Heb je een vraag aan ons? Wilt u meedoen als verteller, als basisschool, of een bijdrage leveren door een interview te begeleiden? Neem contact op, we helpen graag verder.

Christine: +31 6 816 834 18

NL41 TRIO 0254 753892