Erfgoeddrager: Bibi

‘Moet je je voorstellen, ik zat achter op de fiets helemaal vanuit Amsterdam over de Afsluitdijk naar Friesland!’

Wij zijn Bibi en Carla en wij interviewden Arnold Israël. Wij vinden het leuk dat uit het Joodse gezin Israël drie van de vier kinderen zijn geïnterviewd door kinderen van onze school. Voordat het hele gezin in Tuindorp Oostzaan kwam wonen, woonden zij aan de Topaasstraat in Amsterdam Zuid. Maar meneer Israël vond deze verhuizing niet zo ingrijpend. “Nee hoor, als kind speelde je gewoon door en vond je wel weer nieuwe vrienden”, vertelt hij. “Al zag je hier wel minder Duitse soldaten, dus dat speelde een stuk fijner.”

 

Hoe was de oorlog voor Joodse kinderen?
“In de zomer van 1942 werd de regel ingevoerd dat Joodse kinderen niet meer bij gewone kinderen op school mochten zitten. Dat was helemaal niet leuk voor ons want de Joodse school was wel drie kilometer lopen, helemaal bij het Mosplein. Nu viel dat voor mij wel mee, maar mijn jongere broertje en zusje hadden daar veel meer moeite mee. Soms verstopten we onze Jodenster zodat we met de bus naar school konden, maar dat moest dan wel heel stiekem gebeuren.”

Heeft u ook spannende dingen meegemaakt?
“Bijna alle Joodse kinderen moesten onderduiken om niet opgepakt te worden. Daarom ging ik in februari 1943 met de trein naar Limburg, allemaal in het geheim natuurlijk want het was heel gevaarlijk. Later moest ik ergens anders onderduiken, en nadat ik heel even in Amsterdam was geweest, werd ik op de fiets naar Friesland gebracht. Moet je je voorstellen, ik zat achter op de fiets helemaal vanuit Amsterdam over de Afsluitdijk naar Friesland! Toen vonden we het heel gewoon om zo’n eind te fietsen.

Gelukkig zat ik met mijn broertje ondergedoken, maar we misten de rest van ons gezin. Het gekke is dat het gewoon went. Toen ik in Friesland ondergedoken zat, kwamen er een keer Duitsers het huis binnen. Ik zat een boek te lezen en had natuurlijk eigenlijk moeten maken dat ik wegkwam, maar daarvoor was het te laat. Toen heb ik gewoon stilletjes door zitten lezen. De andere kinderen in dat gezin hadden gelukkig ook allemaal donker haar, dus de Duitsers konden in ieder geval niet aan mijn uiterlijk zien dat ik er niet bij hoorde.”

Hoe was het na de oorlog voor u?
“We hebben in Friesland wel even feestgevierd na de bevrijding, maar dat duurde niet lang. Het was ook niet echt een tijd om feest te vieren: mijn vader was er niet meer en heel veel mensen hadden iemand verloren. Het was natuurlijk wel heel fijn om mijn broertjes en zusjes na twee jaar weer te zien, en tegelijkertijd was het ook weer heel gewoon. Ik ging gewoon weer naar de Zonnewegschool, waar ik ook al op had gezeten aan het begin van de oorlog. Ik moest opnieuw in de vierde klas beginnen, dus ik was pas klaar met de basisschool toen ik 15 was.”

Lees ook het verhaal van de broer en zus van Meneer Israël; Ellen van Maagdenburg en Ronald Israël


Contact


Heb je een vraag aan ons? Wilt u meedoen als verteller, als basisschool, of een bijdrage leveren door een interview te begeleiden? Neem contact op, we helpen graag verder.

Christine: +31 6 816 834 18

NL41 TRIO 0254 753892