Luc Boyer (87) is een mimespeler en acteur. Wij, Zumra, Justin en Judith van de Nieuwe Havo in Amsterdam, interviewen hem in verzorgingstehuis Japota in West. Hij is een vriendelijke man die ons met open armen ontvangt. Meneer Boyer wordt soms een beetje emotioneel over een paar vragen die we stellen. Hij kan goed vertellen. Hij is geboren in Indonesië en kwam op zijn 18^e naar Nederland.

Kunt u vertellen over uw jeugd?
‘Ik ben geboren in Oost-Java, Jakarta, en ik heb een zusje en een broer. Mijn zusje is geboren in 1942 of terwijl tijdens de Tweede Wereldoorlog. Mijn jeugd was supermooi en fijn. We hadden een goed georganiseerd huishouden met bedienden, en als een gezin van vijf hadden we het leuk samen. Ik ging gewoon naar mijn school, als ieder ander. In 1942 moest mijn vader van de Japanners vertrekken en als dwangarbeider aan het werk. Hij was bezig met vliegvelden. Dit veranderde hem heel erg.’

Hoe was het in het kamp waar u in zat?
‘Ik zat in een beschermingskamp dat werd bewaakt door de Indonesiërs. De volbloed-Nederlanders zaten in een kamp dat werd bewaakt door de Japanners en die hadden het heel zwaar. Het was niet te vergelijken met hoe wij het hadden. Wij werden heel goed verzorgd door de Indonesiërs, sommige van hen waren ook bedienden van onze familie. Van het eten dat we kregen, gaven we ook altijd een deel aan de bewakers want we waren heel blij dat ze goed voor ons zorgden. Ik ging ook nog naar school in die tijd. Dus wij hadden het heel goed eigenlijk.’      

Heeft u nog eens uw vader gezien?
‘Ja, we gingen met de trein naar de plek waar mijn vader werkte. Toen we daar aankwamen herkende ik mijn vader meteen aan zijn rug. We waren heel erg blij om hem weer te zien. Ons gezin was weer bij elkaar. Later herkende ik mijn vader niet meer. Hij gedroeg zich anders. Hij werd sneller boos en was agressief. Waarom dit zo was, weet ik niet. Ik heb een vermoeden dat er iets gebeurd is toen hij weg was van ons. Dat hij erg werd vernederd. Op zijn sterfbed wilde ik het nog aan hem vragen, maar het was te laat.’

De leerlingen van de Nieuwe Havo hebben zelf het interview uitgewerkt.

Altijd speelden ze samen, Geesje de Vries en haar buurjongen Max. Op een dag was hij verdwenen. Pas een paar jaar geleden kwam Geesje erachter wat er met Max is gebeurd.

Liep u wel eens over de pontenbrug?
“Elke dag. Ik zat op de Mulo en had typelessen bij Schoevers in de Van Baerlestraat. Omdat er geen bussen en geen trams reden, moesten we vanuit Noord lopen naar Zuid. Ik herinner me dat ik één keer heel bang was, terwijl ik over de pontenbrug liep. Er was opeens heel veel lawaai boven ons hoofd en ik vreesde voor een bommenwerper. Maar gelukkig vielen er uiteindelijk geen bommen. Maar bang was ik wel.”

Heeft u meer enge dingen meegemaakt?
“Op een middag werd er aangebeld, ik deed de voordeur open en er stond een Nederlandse SS’er tegenover me, met een revolver op me gericht. ‘Waar is je vader?’ vroeg hij. Ik was doodsbang. Ik dacht dat mijn vader zou worden gearresteerd. Het bleek om mijn broertje te gaan. Hij zat vast in het politiebureau omdat hij met oudere vrienden een bootje van de Duitsers had gestolen en ermee het IJ op was gegaan. Gelukkig liep het uiteindelijk met een sisser af, werd mijn vader niet gearresteerd en kwam mijn broertje weer vrij.”

Kende u Joodse mensen in de oorlog?
“Ja, mijn Joodse buurjongen Max, Max Furth. Hij was mijn vriendje. We woonden allebei in de Spechtstraat, hij op nummer 19. Max was 14 jaar en ik 13. We speelden altijd samen. Ik vond hem heel lief en heel mooi. Op een dag miste ik Max, ik zag hem nergens. Een buurmeisje kwam naar me toe en zei me dat hij en zijn ouders ’s nachts waren weggehaald. Pas onlangs vond ik uit wat er met hem is gebeurd. Hij is op 27 oktober 1942 samen met zijn ouders in Auschwitz vermoord. Max werd 15 jaar. Mijn lieve vriendje.”