Erfgoeddrager: Gilmario

‘Ik werd snel volwassen’

Wij zijn Redouan, Mees en Gilmario en wij interviewden Meneer de Bruijn. Meneer de Bruijn was veertien jaar toen de oorlog begon. Hij vertelde ons dat hij veel vrienden had, zowel Joodse kinderen als kinderen waarvan de ouders bij de NSB zaten. ‘Als kind let je daar niet op, dan speel je gewoon met iedereen.’

Hoe speelde u als kind in de oorlog?
“We speelden op straat of in het park. Ik ging ook zwemmen in het Amstelparkbad, het huidige De Mirandabad. Vanuit mijn kamer kon je daar naar binnen kijken, mijn moeder zwaaide dan met een handdoek wanneer ik naar huis moest. Maar we verveelden ons ook vaak. Dan gingen we naar de vliering, daar was een kast waarachter een heel netwerk van gangen verscholen lag waar je doorheen kon lopen. Deze gangen liepen door allerlei huizen tot in verschillende straten in de Rivierenbuurt. Soms kwamen we mensen tegen die ondergedoken zaten, die schrokken zich dan te pletter.”

Hoe was het om jong te zijn tijdens de oorlog?
“Ik voelde me jong maar werd door de oorlog snel volwassen. Je kreeg meer verantwoordelijkheid toegewezen. Je moest geheimen kunnen bewaren, niet te veel met anderen praten, niemand bij zijn echte naam noemen. Maar ik werd als kind ook buiten veel gebeurtenissen gehouden. Mijn vader controleerde de boekhouding van bedrijven. Toen Nederland bezet werd, heeft hij de laatste balansen van Joodse bedrijven mee naar huis genomen, zodat de Duitsers ze niet konden gebruiken. Hij had een valse muur achter onze kast gemaakt waar hij deze balansen verstopte. Ik heb dit pas na de oorlog ontdekt.”

Had u onderduikers in uw huis?
“Op een dag kwam mijn vader thuis met een klein Joods meisje. Mijn vader had huizen langs de Amstel en daar woonden veel Joodse gezinnen. De ouders van dat meisje waren opgeroepen voor deportatie en hadden mijn vader gevraagd of hun kind bij ons kon blijven. De lange, koude treinreis zag die moeder niet zitten met haar kindje. Mijn oma woonde bij ons in en onze hele familie kwam dan ook regelmatig op bezoek. Mijn oom zat bij de NSB en hij zag het Joodse meisje bij ons. Hij heeft ons niet aangegeven. Maar twee dagen later stond de moeder van het kindje bij ons voor de deur, ze wilde haar dochtertje toch liever bij zich houden. Mijn moeder heeft toen nog een deken meegegeven, zodat ze het warm zouden hebben op de trein. Ze zijn nooit teruggekeerd uit Duitsland.”

Wat deed u in uw vrije tijd?
“Ik zat bij de Padvinderij. Samen met andere jongens van de Padvinderij had ik me aangemeld bij de Luchtbeschermingsdienst. Dat is een rare naam natuurlijk. We beschermden de lucht niet, maar we beschermden de mensen tegen aanvallen uit de lucht. Als het luchtalarm afging, moest iedereen binnen blijven, wij gingen dan juist naar buiten. Als er een bombardement was of een brand, dan moesten wij helpen blussen met de brandweer. Ik heb een keer op de brandladder gestaan toen we een man wilden redden uit een brandend huis, maar hij was al dood toen we aankwamen. We moesten ook ’s avonds door de straten lopen en kijken of iedereen het licht had uitgedaan. Zelf hadden we een knijpkat mee.”

Contact


Heb je een vraag aan ons? Wilt u meedoen als verteller, als basisschool, of een bijdrage leveren door een interview te begeleiden? Neem contact op, we helpen graag verder.

Christine: +31 6 816 834 18

NL41 TRIO 0254 753892